Câu hỏi của khách hàng:
Vợ chồng tôi muốn nhận con của một người bạn làm con nuôi. Tuy nhiên, khi tham vấn cán bộ làm ở bộ phận một cửa của Phường thì được biết, vợ tôi chưa đáp ứng điều kiện của người nhận con nuôi nên chúng tôi không thể thực hiện được việc này.
Xin hỏi các anh các chị, nếu trả lời của cán bộ phường là đúng, tôi có thể một mình nhận con nuôi được không?
Trả lời của Luật sư:
Nuôi con nuôi, theo khoản 1 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi năm 2010, “là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi”.
Mục đích của nuôi con nuôi nhằm xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình. Chính vì vậy, nguyên tắc giải quyết việc nuôi con nuôi được quy định tại Điều 4 của Luật này như sau:
“1. Khi giải quyết việc nuôi con nuôi, cần tôn trọng quyền của trẻ em được sống trong môi trường gia đình gốc.
2. Việc nuôi con nuôi phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người được nhận làm con nuôi và người nhận con nuôi, tự nguyện, bình đẳng, không phân biệt nam nữ, không trái pháp luật và đạo đức xã hội.
3. Chỉ cho làm con nuôi người ở nước ngoài khi không thể tìm được gia đình thay thế ở trong nước”.
Để đảm bảo nguyên tắc nêu trên, pháp luật hiện tại quy định điều kiện của người nhận làm con nuôi và người nhận con nuôi. Cụ thể:
Điều 8 của Luật này quy định về người được nhận làm con nuôi như sau:
“1. Trẻ em dưới 16 tuổi
2. Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;
b) Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
3. Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
4. Nhà nước khuyến khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác làm con nuôi”.
Điều 14 của Luật này quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi như sau:
“1. Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
c) Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
d) Có tư cách đạo đức tốt.
2. Những người sau đây không được nhận con nuôi:
a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
c) Đang chấp hành hình phạt tù;
d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thanh niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
3. Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không áp dụng quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 điều này”.
Như vậy, người được nhận làm con nuôi và người nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện nêu trên. Một người có thể nhận nhiều người làm con nuôi nhưng một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
Theo thông tin bạn cung cấp, vợ chồng bạn có nhu cầu nhận con nuôi. Tuy nhiên, vợ của bạn không đáp ứng điều kiện của người nhận con nuôi. Căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 8 nêu trên về việc “một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng”, vợ chồng bạn không đáp ứng điều kiện nêu trên, đồng thời, bạn cũng không thể một mình nhận con nuôi.
Tóm lại, tư vấn của cán bộ Phường cho vợ chồng bạn là đúng quy định của pháp luật.
