CÂU HỎI CỦA KHÁCH HÀNG: Tôi sáng tác được một số truyện ngắn, bài thơ. Khi đăng trên facebook, tôi cũng đã ghi chú rõ đây là tác phẩm của mình, mọi người có thể đọc, nhưng không được sao chép hay đăng lại.
Tuy vậy, một số website của các hội, nhóm có nhiều thành viên, thậm chí của báo, tạp chí điện tử đã tự ý đưa lên trang của họ khi chưa có sự đồng ý của tôi. Tôi muốn đăng ký quyền tác giả để khẳng định đó là tác phẩm của mình, đồng thời có căn cứ để khởi kiện những người vi phạm thì phải thực hiện như thế nào?
LUẬT SƯ TƯ VẤN
Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng.
Khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, được sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định: “Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu”.
Theo khoản 3 của Điều này, “Quyền liên quan đến quyền tác giả (sau đây gọi là quyền liên quan) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa”.
Truyện ngắn, bài thơ do bạn trực tiếp sáng tác là tác phẩm văn học thuộc đối tượng được bảo hộ quyền tác giả. Để đăng ký quyền tác giả, bạn có thể trực tiếp hoặc uỷ quyền cho tổ chức, cá nhân khác nộp đơn cho cơ quan có thẩm quyền đăng ký.
Đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan là việc tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan nộp đơn và hồ sơ kèm theo cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để ghi nhận các thông tin về tác giả, tác phẩm, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan. Việc nộp đơn để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan không phải là thủ tục bắt buộc để bạn được hưởng quyền tác giả, quyền liên quan. Khi đã được cấp các Giấy chứng nhận này, bạn không có nghĩa vụ chứng minh quyền tác giả, quyền liên quan thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại.
Hồ sơ bạn cần chuẩn bị, theo khoản 2 Điều 50 Luật này bao gồm:
“a) Tờ khai đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan.
Tờ khai phải được làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan hoặc người được ủy quyền nộp đơn ký tên và ghi đầy đủ thông tin về người nộp đơn, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan; tóm tắt nội dung tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình hoặc chương trình phát sóng; tên tác giả, tác phẩm được sử dụng làm tác phẩm phái sinh nếu tác phẩm đăng ký là tác phẩm phái sinh; thời gian, địa điểm, hình thức công bố; cam đoan về trách nhiệm đối với các thông tin ghi trong đơn.
Bộ Văn hóa – Thông tin quy định mẫu tờ khai đăng ký quyền tác giả, đăng ký quyền liên quan;
b) Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả hoặc hai bản sao bản định hình đối tượng đăng ký quyền liên quan;
c) Giấy uỷ quyền, nếu người nộp đơn là người được uỷ quyền;
d) Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;
đ) Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
e) Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung”.
Các tài liệu quy định tại các điểm c, d, đ và e khoản 2 nêu trên phải được làm bằng tiếng Việt; trường hợp làm bằng tiếng nước ngoài thì phải được dịch ra tiếng Việt. Sau đó, bạn nộp cho Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Bởi vì, theo khoản 1 Điều 3 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018, “Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Cục Bản quyền tác giả) có thẩm quyền cấp, cấp lại, đổi, hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan theo quy định tại khoản 1 và 2 Điều 51 của Luật sở hữu trí tuệ”.
Trong thời hạn mười lăm ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn hợp lệ, Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan cho bạn. Trường hợp từ chối cấp, cơ quan này phải thông báo cho bạn bằng văn bản.
