Câu hỏi
Tôi có một người bạn thân đã lấy chồng được 5 năm và đã có 2 đứa con. Là phụ nữ tôi rất bức xúc khi chứng kiến bạn của mình bị người chồng mỗi khi uống rượu say về nhà là lại lôi vợ ra sinh sự rồi chửi bới, đánh đập. Bạn tôi vì các con mà nhịn nhục nhưng mọi chuyện nhưng vì bị làm ăn thua lỗ mà anh ta càng trở nên cục cằn, hung hăng và đánh bạn tôi tàn bạo hơn. Tôi đã vì bạn mà ra sức can ngăn, khuyên nhủ nhưng anh ta còn tỏ thái độ thách thức. Tôi muốn hỏi pháp luật quy định như thế nào trong trường hợp này?
Trả lời
Căn cứ theo điểm a, điểm b khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007 thì hành vi bạo lực gia đình trong trường hợp bạn vừa nêu được quy định như sau:
“Điều 2. Các hành vi bạo lực gia đình
1. Các hành vi bạo lực gia đình bao gồm:
a) Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng;
b) Lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;”
Trên cơ sở quy định nêu trên thì bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần đối với thành viên khác trong gia đình. Do đó, việc người chồng thường xuyên đánh đập và lăng nhục vợ mình tức bạn của bạn thì người vợ là nạn nhân của bạo lực gia đình.
Tại Điều 5 Luật phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007 quy định về quyền và nghĩa vụ của nạn nhân bạo lực gia đình thì người vợ trong trường hợp này có các quyền và nghĩa vụ sau đây:
“Điều 5. Quyền và nghĩa vụ của nạn nhân bạo lực gia đình
1. Nạn nhân bạo lực gia đình có các quyền sau đây:
a) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền bảo vệ sức khỏe, tính mạng, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp khác của mình;
b) Yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn, bảo vệ, cấm tiếp xúc theo quy định của Luật này;
c) Được cung cấp dịch vụ y tế, tư vấn tâm lý, pháp luật;
d) Được bố trí nơi tạm lánh, được giữ bí mật về nơi tạm lánh và thông tin khác theo quy định của Luật này;
đ) Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
2. Nạn nhân bạo lực gia đình có nghĩa vụ cung cấp thông tin liên quan đến bạo lực gia đình cho cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền khi có yêu cầu.”
Theo đó, nếu muốn chấm dứt hành vi bạo lực gia đình thì người vợ hoàn toàn có thể thực hiện các quyền nói trên để đề nghị các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền bảo vệ sức khỏe, tính mạng, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp khác của mình. Tuy nhiên, trên thực tế, việc phòng chống và xử lý hành vi bạo lực gia đình gặp rất nhiều khó khăn do quan hệ giữa các thành viên gia đình thường được xem là vấn đề riêng của mỗi nhà nên rất hiếm có trường hợp chính người bị bạo lực tố cáo người thân đã có hành vi bạo lực với mình mà lại thường tỏ ra cam chịu, không muốn để người ngoài biết. Bởi vậy, nhằm mục đích phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời hành vi bạo lực gia đình theo quy định của pháp luật, bạn có thể làm đơn gửi tới cơ quan công an nơi gần nhất hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn của bạn có hộ khẩu thường trú để trình báo về việc bạn mình bị đánh đập, lăng nhục để cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Điều 18 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007 quy định như sau:
“Điều 18. Phát hiện, báo tin về bạo lực gia đình
1. Người phát hiện bạo lực gia đình phải kịp thời báo tin cho cơ quan công an nơi gần nhất hoặc Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc người đứng đầu cộng đồng dân cư nơi xảy ra bạo lực, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 23 và khoản 4 Điều 29 của Luật này.
2. Cơ quan công an, Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc người đứng đầu cộng đồng dân cư khi phát hiện hoặc nhận được tin báo về bạo lực gia đình có trách nhiệm kịp thời xử lý hoặc kiến nghị, yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền xử lý; giữ bí mật về nhân thân và trong trường hợp cần thiết áp dụng biện pháp bảo vệ người phát hiện, báo tin về bạo lực gia đình.”
Căn cứ theo Điều 49 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình, tuỳ vào mức độ vi phạm người chồng sẽ bị xử phạt hành chính như sau:
“Điều 49. Hành vi xâm hại sức khoẻ thành viên gia đình
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 1.500.000 đồng đối với hành vi đánh đập gây thương tích cho thành viên gia đình.
2. Phạt tiền từ 1.500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Sử dụng các công cụ, phương tiện hoặc các vật dụng khác gây thương tích cho thành viên gia đình;
b) Không kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu điều trị trong trường hợp nạn nhân cần được cấp cứu kịp thời hoặc không chăm sóc nạn nhân trong thời gian nận nhân điều trị chấn trhương do hành vi bạo lực gia đình, trừ trường hợp nận nhân từ chối.
3. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu đối với các hành vi quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều này.”
Ngoài ra, nếu hành vi bạo lực ở mức độ nghiêm trọng, tàn ác, gây gây thương tích nặng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của người vợ thì bạn có thể hướng dẫn bạn mình nộp đơn tố cáo đến cơ quan công an về tội cố ý gây thương tích theo Khoản 1 Điều 134 Bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017), cụ thể:
“Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;
đ) Có tổ chức;
e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê;
i) Có tính chất côn đồ;
k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.”
Như vậy, người chồng có hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc có thể xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự, trường hợp nếu gây thiệt hại thì còn phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
———————————————————————-
