CÂU HỎI CỦA KHÁCH HÀNG:
Một doanh nghiệp mới thành lập đóng trên xã em hoạt động chuyên về gia công đồ mỹ nghệ cho nước ngoài. Qua Ủy ban nhân dân xã, Công ty giao nguyên liệu cho bà con để đan, thêu thành sản phẩm hoàn chỉnh và chuyển trả lại cho họ.
Xin hỏi, với công việc như vậy Công ty nói trên có phải ký kết hợp đồng lao động với bà con hay không? Khi muốn chủ động ngừng công việc này thì thực hiện như thế nào?
LUẬT SƯ TƯ VẤN
Nếu đúng như thông tin của bạn, Công ty không phải ký kết hợp đồng lao động với những người mà họ giao nguyên liệu, thuê đan, thêu sau đó nhận lại sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Bởi vì, Điều 185 Bộ luật Lao động năm 2012 quy định về người lao động nhận công việc về làm tại nhà như sau:
“1. Người lao động có thể thoả thuận với người sử dụng lao động để nhận việc về làm thường xuyên tại nhà.
2.Người lao động làm việc tại nhà theo hình thức gia công không thuộc đối tượng áp dụng của Bộ luật này”.
Hình thức của công việc này chính là giao và nhận gia công, được thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự thông qua hợp đồng gia công.
Hợp đồng gia công, theo Điều 542 Bộ luật Dân sự năm 2015, “là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên nhận gia công thực hiện công việc để tạo ra sản phẩm theo yêu cầu của bên đặt gia công, bên đặt gia công nhận sản phẩm và trả tiền công”.
Đối tượng của hợp đồng gia công là vật được xác định trước theo mẫu, theo tiêu chuẩn mà các bên thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định. Với tư cách bên đặt gia công, Công ty có nghĩa vụ cung cấp nguyên vật liệu theo đúng số lượng, chất lượng, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận cho bà con; cung cấp giấy tờ cần thiết liên quan và chỉ dẫn thực hiện hợp đồng; Trả tiền công theo đúng thỏa thuận. Đồng thời, họ có quyền nhận sản phẩm gia công theo đúng số lượng, chất lượng, phương thức, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận; Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại khi bà con vi phạm nghiêm trọng hợp đồng; Trường hợp sản phẩm không bảo đảm chất lượng nhưng vẫn đồng ý nhận sản phẩm và yêu cầu sửa chữa nhưng bà con không thể sửa chữa được trong thời hạn thỏa thuận thì họ có quyền hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Với tư cách bên nhận gia công, bà con thực hiện nghĩa vụ bảo quản nguyên vật liệu do Công ty cung cấp; Báo cho họ biết để đổi nguyên vật liệu khác, nếu nguyên vật liệu không bảo đảm chất lượng; từ chối thực hiện gia công, nếu biết hoặc phải biết việc sử dụng nguyên vật liệu có thể tạo ra sản phẩm nguy hại cho xã hội; Giao sản phẩm cho Công ty đúng số lượng, chất lượng, phương thức, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận; Giữ bí mật thông tin về quy trình gia công và sản phẩm tạo ra; Chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm, trừ trường hợp sản phẩm không bảo đảm chất lượng do nguyên vật liệu mà Công ty cung cấp hoặc do sự chỉ dẫn không hợp lý của họ; Hoàn trả nguyên vật liệu còn lại cho Công ty sau khi hoàn thành hợp đồng. Đồng thời, có quyền yêu cầu Công ty giao nguyên vật liệu đúng chất lượng, số lượng, thời hạn và địa điểm đã thỏa thuận; Từ chối sự chỉ dẫn không hợp lý trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu thấy chỉ dẫn đó có thể làm giảm chất lượng sản phẩm, nhưng phải báo ngay cho Công ty; Yêu cầu họ trả đủ tiền công theo đúng thời hạn và phương thức đã thỏa thuận.
Tóm lại, công việc mà bà con nhận làm cho Công ty theo hình thức gia công là thỏa thuận và được ghi nhận, thực hiện thông qua hợp đồng gia công, không phải hợp đồng lao động. Nội dung công việc, tiền công do hai bên thỏa thuận theo quy định của pháp luật dân sự.
Việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng gia công được quy định cụ thể tại Điều 551 Bộ luật Dân sự năm 2015. Đó là:
“1. Mỗi bên đều có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng gia công, nếu việc tiếp tục thực hiện hợp đồng không mang lại lợi ích cho mình, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác, nhưng phải báo cho bên kia biết trước một thời gian hợp lý.
2.Bên đặt gia công đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thì phải trả tiền công tương ứng với công việc đã làm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Bên nhận gia công đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thì không được trả tiền công, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
3. Bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng mà gây thiệt hại cho bên kia thì phải bồi thường”.
Theo đó, khi muốn ngừng nhận gia công cho Công ty, bà con muốn chấm dứt hợp đồng gia công thì căn cứ quy định nêu trên để thực hiện. Cũng cần chú ý về thời hạn báo trước, không được gây thiệt hại cho Công ty để tránh phải bồi thường, thủ tục thanh lý nguyên vật liệu. Bởi vì, theo Điều 553 của Bộ luật này, “khi hợp đồng gia công chấm dứt, bên nhận gia công phải hoàn trả nguyên vật liệu còn lại cho bên đặt gia công, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.
