CÂU HỎI:
Có vợ chồng hiếm muộn muốn nhận cháu tôi làm con nuôi. Họ cũng chính là bạn rất thân trước đây của bố mẹ cháu, vừa từ nước ngoài về. Tuy nhiên, cháu mới 11 tuổi, lại đang do vợ tôi làm giám hộ theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân Phường nơi chúng tôi cư trú. Không hiểu, nếu cháu làm con nuôi người khác thì vợ tôi có còn phải làm giám hộ nữa hay không? Tài sản của cháu mà vợ tôi đang quản lý sẽ giải quyết như thế nào?
LUẬT SƯ TƯ VẤN:
Giám hộ, theo khoản 1 Điều 46 Bộ luật Dân sự năm 2015, “là việc cá nhân, pháp nhân được luật quy định, được Ủy ban nhân dân cấp xã cử, được Tòa án chỉ định hoặc được quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này (sau đây gọi chung là người giám hộ) để thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (sau đây gọi chung là người được giám hộ)”.
Với tư cách người giám hộ, vợ của bạn thực hiện các nghĩa vụ đối với cháu bé là người được giám hộ như chăm sóc, giáo dục, đại diện cho cháu trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, quản lý tài sản của cháu và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cháu. Đồng thời, vợ của bạn có quyền sử dụng tài sản của cháu để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết yếu của cháu, được thanh toán các chi phí hợp lý cho việc quản lý tài sản của cháu, đại diện cho cháu trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự và thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cháu.
Về vấn đề quản lý tài sản của người được giám hộ, Điều 59 của Bộ luật này quy định:
“1. Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ.
Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.
Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác. Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.
2.Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi được quản lý tài sản của người được giám hộ theo quyết định của Tòa án trong phạm vi được quy định tại khoản 1 Điều này”.
Trên đây là quyền và nghĩa vụ của vợ bạn với tư cách người giám hộ đối với cháu là người được giám hộ. Về nguyên tắc, các quyền và nghĩa vụ đó sẽ chấm dứt khi chấm dứt quan hệ giám hộ.
Điều 62 của Bộ luật này quy định về chấm dứt việc giám hộ như sau:
“1. Việc giám hộ chấm dứt trong trường hợp sau đây:
a) Người được giám hộ đã có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b) Người được giám hộ chết;
c) Cha, mẹ của người được giám hộ là người chưa thành niên đã có đủ điều kiện để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình;
d) Người được giám hộ được nhận làm con nuôi.
2.Thủ tục chấm dứt việc giám hộ thực hiện theo quy định của pháp luật về hộ tịch”.
Theo đó, khi cháu bé được nhận làm con nuôi của người khác đúng theo quy định của pháp luật, việc giám hộ của vợ bạn đối với cháu sẽ chấm dứt.
Theo khoản 3 Điều 63 của Bộ luật này, “trường hợp chấm dứt việc giám hộ quy định tại điểm c và điểm d khoản 1 Điều 62 của Bộ luật này thì trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày chấm dứt việc giám hộ, người giám hộ thanh toán tài sản và chuyển giao quyền, nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch dân sự vì lợi ích của người được giám hộ cho cha, mẹ của người được giám hộ”.
Có nghĩa là, khi cháu được nhận làm con nuôi và việc giám hộ của vợ bạn đối với cháu chấm dứt, tài sản của cháu mà vợ bạn đang quản lý sẽ được chuyển giao cho cha, mẹ nuôi của cháu quản lý cho cháu.
Cũng cần lưu ý, việc thanh toán tài sản và chuyển giao quyền, nghĩa vụ quy nói trên phải được lập thành văn bản với sự giám sát của người giám sát việc giám hộ.
