CÂU HỎI: Tôi có đứa cháu họ năm nay 8 tuổi. Cháu nó thường sang tâm sự với tôi về việc mẹ cháu hay bị bố đánh mỗi khi bố say rượu ngay trước mặt cháu khiến cháu rất hoảng sợ. Lần này hai người quyết định ly hôn nhưng cháu chỉ muốn ở với mẹ chứ không muốn ở với bố. Tôi muốn hỏi cháu nó có thể ở với mẹ sau khi ly hôn được không?
LUẬT SƯ TRẢ LỜI
Đối với câu hỏi của bác, tôi xin trả lời như sau, quyền nuôi con sau khi ly hôn được quy định trong Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, theo đó:
“Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
- Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
- Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Căn cứ vào Khoản 2 Điều 81 được quy định nêu trên thì Tòa án luôn dựa vào nguyên tắc thỏa thuận giữa cha và mẹ của người con để quyết định ai sẽ là người được nuôi con. Do đó, cha, mẹ của người con có thể thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên sau đối với con vào thời điểm trước, trong hoặc sau khi yêu cầu Tòa án ly hôn. Khi cha, mẹ của người con không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ dựa vào quyền lợi của con để quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc. Việc quyết định ai có quyền nuôi con khi ly hôn ngoài những điều kiện nêu trên còn phụ thuộc vào các yếu tố khác, như chỗ ở, thu nhập, thời gian chăm sóc con… của mỗi bên, nhằm đảm bảo quyền lợi về mọi mặt của con. Theo đó, người được nuôi con phải chứng minh được trước Tòa án về bản thân sẽ cung cấp môi trường thuận lợi nhất cho sự phát triển của con và có đủ các điều kiện đảm bảo cả về kinh tế lẫn tinh thần đáp ứng cho yêu cầu phát triển bình thường của người con; người được nuôi con phải chứng minh mình có đủ điều kiện về vật chất như: thu nhập, tài sản, nơi ở ổn định…; về tinh thần (có đủ thời gian để ở bên con, chăm sóc, nuôi dưỡng con, luôn phải đặt con lên hàng đầu…) để người con có cuộc sống ổn định và phát triển hơn bên không được nuôi con. Tuy nhiên, trong trường hợp này, cháu đã 8 tuổi nên khi ly hôn Tòa sẽ căn cứ vào nguyện vọng của cháu để quyết định xem ai có quyền trực tiếp nuôi con. Nếu cháu có nguyện vọng ở với mẹ thì Tòa sẽ xem xét để mẹ cháu được quyền trực tiếp nuôi cháu.
