CÂU HỎI :
Tôi cho một người vay số tiền khá lớn, nhưng gần hai năm nay không thể thể liên hệ được và cũng không ai biết người này đi đâu. Trên thực tế, người này vẫn đứng tên sở hữu một căn hộ chung cư, đã ủy quyền cho em trai quản lý và cho thuê. Xin hỏi: Tôi có thể yêu cầu em trai của người này bán căn hộ chung cư nói trên để trả nợ thay cho anh trai mình hay không?
LUẬT SƯ TRẢ LỜI
Nếu người vay tiền của bạn đang không ở tại nơi cư trú và cũng không ai biết người này ở đâu. Với tư cách người cho vay, bạn có thể yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú và quản lý tài sản của người đó theo quy định tại Điều 62 Bộ luật Dân sự năm 2015. Cụ thể: “Khi một người biệt tích 06 tháng liền trở lên thì những người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự và có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này”.
Để thực hiện yêu cầu này, bạn cần gửi đơn đến Tòa án yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú. Điều 381 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định về vấn đề này như sau:
“1. Người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú khi người đó biệt tích 06 tháng liền trở lên, đồng thời có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt đó theo quy định của Bộ luật dân sự.
2.Kèm theo đơn yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh là người bị yêu cầu biệt tích 06 tháng liền trở lên; trường hợp có yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt thì phải cung cấp tài liệu, chứng cứ về tình hình tài sản của người đó, việc quản lý tài sản hiện có và danh sách những người thân thích của người đó”.
Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu của bạn, Tòa án sẽ ra quyết định thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú. Trường hợp bạn yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt đó tại nơi cư trú và được chấp nhận thì Tòa án còn quyết định áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người đó theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Dân sự năm 2015. Đó là:
“1. Theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án giao tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú cho người sau đây quản lý:
a) Đối với tài sản đã được người vắng mặt uỷ quyền quản lý thì người được uỷ quyền tiếp tục quản lý;
b) Đối với tài sản chung thì do chủ sở hữu chung còn lại quản lý;
c) Đối với tài sản do vợ hoặc chồng đang quản lý thì vợ hoặc chồng tiếp tục quản lý; nếu vợ hoặc chồng chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự thì con thành niên hoặc cha, mẹ của người vắng mặt quản lý.
2.Trường hợp không có những người được quy định tại khoản 1 Điều này thì Tòa án chỉ định một người trong số những người thân thích của người vắng mặt tại nơi cư trú quản lý tài sản; nếu không có người thân thích thì Tòa án chỉ định người khác quản lý tài sản”.
Có nghĩa là, nếu yêu cầu của bạn được chấp nhận, Tòa án nơi bạn gửi đơn sẽ ra quyết định thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú đối với người đã vay tiền của bạn. Đồng thời, trong Quyết định này, Tòa án sẽ giao tài sản của người đó cho em trai của họ tiếp tục quản lý. Bởi vì, theo thông tin của bạn, người em trai đang là người được người bị tuyên bố vắng mặt tại nơi cư trú ủy quyền.
Khi đó, với tư cách người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú, em trai người vay tiền của bạn có nghĩa vụ và quyền theo quy định tại Điều 66, Điều 67 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:
– Điều 66. Nghĩa vụ của người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú:
“1. Giữ gìn, bảo quản tài sản của người vắng mặt như tài sản của chính mình.
2.Bán ngay tài sản là hoa màu, sản phẩm khác có nguy cơ bị hư hỏng.
3. Thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, thanh toán nợ đến hạn, nghĩa vụ tài chính khác của người vắng mặt bằng tài sản của người đó theo quyết định của Tòa án.
4. Giao lại tài sản cho người vắng mặt khi người này trở về và phải thông báo cho Tòa án biết; nếu có lỗi trong việc quản lý tài sản mà gây thiệt hại thì phải bồi thường”.
– Điều 67. Quyền của người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú:
“1. Quản lý tài sản của người vắng mặt.
2.Trích một phần tài sản của người vắng mặt để thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, nghĩa vụ thanh toán nợ đến hạn, nghĩa vụ tài chính khác của người vắng mặt.
3.Được thanh toán các chi phí cần thiết trong việc quản lý tài sản của người vắng mặt”.
Tóm lại, em trai của người vay tiền có nghĩa vụ thanh toán tiền nợ đến hạn, nghĩa vụ tài chính khác (nếu có) cho bạn. Nếu người này không thực hiện, bạn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
